Dưới 6 tháng tuổi
– Không nên cho bé sơ sinh từ 0-6 tháng uống nước
Vì kích thước dạ dày bé sơ sinh còn rất nhỏ. Việc uống thêm nước sẽ làm đầy dạ dày, khiến bé no và không chịu bú sữa mẹ. Bé được cho uống một lượng nước dù nhỏ cũng gây đầy bụng và không còn thèm sữa như trước. Do đó, lượng hấp thu sữa cũng giảm. Cho uống nước đường trong tuần đầu còn gây sụt cân và bệnh tật về sau.
Ngoài ra, nước còn có thể là mầm gây bệnh cho bé nếu nguồn nước không an toàn, sạch sẽ. Nguy cơ bị tiêu chảy do môi trường thiếu vệ sinh ở bé sơ sinh cao hơn do hệ miễn dịch của bé vẫn còn yếu.
Trong khi đó, nguồn nước mà bé hấp thu trong sữa mẹ là sạch sẽ và đầy đủ nhất. Bé uống thêm nước có nguy cơ mắc bệnh tiêu chảy cao hơn hai đến ba lần so với những bé chỉ bú sữa mẹ.
Mẹo: Nếu bé không bú mẹ mà ăn sữa ngoài thì sau mỗi lần bú chỉ nên cho con nhấp nửa thìa nước lọc là đủ. Nếu sợ cặn thì rơ lưỡi cho con mỗi ngày 2 lần, với nước muối sinh lý.
Dưới 1 tuổi
– Không lắc rung bé quá mạnh
Bé em dưới 1 tuổi não vẫn đang trong quá trình phát triển, chưa ổn định trong hộp sọ. Thời kỳ sơ sinh, dịch não và hộp sọ rất yếu, chưa phát triển.
Bên cạnh đó, lưới mao mạch trong não bé sơ sinh phát triển mạnh, mạch máu quanh não thất là tổ chức non yếu, cấu tạo thành mạch máu còn mỏng manh nên dễ bị xuất huyết não.
Nên việc dùng nôi rung hay đung đưa rung lắc võng quá nhanh rất nguy hiểm đối với bé. Nằm nôi nhiều còn tăng nguy cơ cong, vẹo cột sống.
– Không nên cho bé dưới 1 tuổi uống mật ong
Khi cho bé sơ sinh ăn mật ong, vi khuẩn có trong đó sẽ khu trú trong ruột và tạo ra chất độc nguy hiểm có tên Botulinumtoxin rất hại cho bé.
Mẹo: mật ong hấp nóng lên sẽ diệt khuẩn, có thể pha loãng cho bé uống, sẽ tiêu đờm giảm ho rất nhanh và hiệu quả. Bé húng hắng ho có đờm chỉ uống đến ngày thứ 2 là đỡ rất nhiều.
– Không cho bé dưới 1 tuổi uống nước hoa quả
Bé sơ sinh tiêu thụ nhiều nước ép trái cây mỗi ngày sẽ có liên quan tới việc chậm phát triển chiều cao, béo phì, sâu răng, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy mãn tính, tăng nguy cơ của bệnh tiểu đường loại 2 và không phát triển mạnh trong những năm sau.
Mẹo: Bé có thể uống nước trái cây khi được 6 tháng tuổi nhưng phải pha loãng, bởi nước trái cây có nhiều đường thường dẫn đến các triệu chứng tiêu hóa, trong khi các loại nước ép rau quả thường có nhiều muối và có thể làm tăng nguy cơ tổn thương thận ở bé.
– Không nêm mắm muối vào đồ cho bé
Chức năng thận của bé dưới 1 tuổi rất non nớt và việc nạp quá nhiều muối có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng ở thận.
Ngoài ra, cũng có những bằng chứng cho thấy ăn nhiều muối trong giai đoạn ăn dặm sẽ gây tổn thương não bộ. Nêm muối, mắm khi nấu bột, cháo sẽ tập cho bé thói quen ăn nhiều muối khi bé lớn hơn. Hậu quả là bé sẽ phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp, tim mạch trong tương lai.
Nhu cầu muối của bé như thế này:
- Bé dưới 6 tháng tuổi cần ít hơn 1g muối/ngày.
- Bé từ 6 tháng tuổi đến 1 tuổi nhu cầu muối khoảng 1g.
- Bé trên 1 tuổi cần khoảng 2g.
Trong khi đó, ở các thực phẩm tự nhiên như ngũ cốc, hoa quả, thịt gia cầm, cá, trứng, rau tươi đều có 1 lượng muối nhất định. Với nhu cầu dinh dưỡng của bé dưới 1 tuổi, lượng muối trong các thực phẩm này hoàn toàn đáp ứng được nhu cầu muối của cơ thể bé.
Mẹo: Từ khi bé tròn 9 tháng, mình bắt đầu thêm 1-2 giọt mắm cho bé em khi chế biến các món tanh như cá, lươn, trứng và phi thơm với hành để có mùi vị thơm hơn.
– Không cho bé dưới 1 tuổi uống sữa tươi
Dưới 1 tuổi, hệ tiêu hóa của bé không sẵn sàng cho quá trình tiêu hóa với sữa bò. Các protein có trong sữa bò có thể gây khó khăn trong việc tiêu hóa và có thể khiến việc tiêu hóa ở bé gặp trục trặc.
Ngoài ra, nếu để cho bé uống một số lượng lớn sữa bò thì chúng còn có thể gây hại cho niêm mạc dạ dày của bé, dẫn đến chảy máu nghiêm trọng bên trong dạ dày vì các chất sắt trong cơ thể bé sẽ bị tan nhiều trong máu.
Sữa bò còn được biết đến như một thủ phạm ngăn chặn sự hấp thu sắt – loại chất rất cần thiết cho máu của bé. Sắt giúp tạo ra các tế bào máu mới và vận chuyển ôxy trong tế bào.
Kết quả là uống nhiều sữa bò khiến chất sắt giảm, làm giảm tế bào hồng cầu và giảm vận chuyển ô xy đi khắp cơ thể. Điều này khiến bé dễ bị mắc bệnh thiếu máu do thiếu sắt.
Mẹo: Bổ sung các sản phẩm từ sữa bò như sữa chua, váng sữa, phô mai là các sản phẩm đã qua chế biến nên có thể cho bé dùng khi đc 4-6 tháng.
Dưới 2 tuổi
– Không cho em bé dưới 2 tuổi nằm gối
Bố mẹ thường nghĩ, kê những chiếc gối cho bé sơ sinh sẽ khiến bé dễ chịu và ngủ ngon hơn, nhưng thực chất các bé không hề cần đến gối.
Xương sống của bé lúc mới sinh là đường thẳng, tức là đầu và lưng phải thẳng với nhau. Do đó khi gối đầu, cổ sẽ bị quẹo, xương sống bị thay đổi hình dạng, khiến khó hô hấp và nuốt thức ăn.
Mẹo: Gấp cái khăn xô tắm của con làm 4, kê cho con nằm vừa êm vừa thấm mồ hôi. Bé nhỏ ngủ rất hay ra mồ hôi ở đầu, lưng, gáy nên cho bé mặc thoáng mát và ko đội mũ.
Những lưu ý khác cho bé sơ sinh
– Không nên cấm bé ngậm mút tay
Không được tự do mút tay làm mất sự tự tin ở bé. Nếu cha mẹ ngăm cấm bé mút tay sẽ khiến chúng nảy sinh tâm lý phản kháng, thậm chí hình thành tính cách “công kích” lại cha mẹ.
Mút tay thực chất là một hành vi và nhu cầu tâm lý hết sức bình thường trong quá trình phát triển của bé, thậm chí là phương pháp tự an ủi bản thân rất hữu hiệu.
Mẹo: Chỉ nên ngăn bé mút tay khi bé mới ăn no, vì bé sẽ dễ bị ăn no khi thọc sâu vào. Còn bình thường cho mút thoải mái. Bé tự cai khi tầm 5-6 tháng.
– Không cho bé ăn xương hầm (ninh)
Lượng canxi từ xương ống rất ít, mà đó cũng là canxi vô cơ – không tốt cho sức khoẻ của bé. Chất béo trong tủy xương ống là chất béo no khiến các cháu ăn vào bị đầy bụng, khó hấp thu các chất dinh dưỡng khác.
Nên dừng ngay việc cho bé ăn bột quấy với nước hầm xương bởi ăn như vậy không giúp bổ sung canxi mà còn làm bé bị thiếu chất, ảnh hưởng đến sự phát triển.
Mẹo: Để vẫn đảm bảo có nước dùng ngọt, mình hay hầm thịt nạc vai heo hoặc thịt bò cho con. Thỉnh thoảng có thể thay đổi bằng nước dashi kiểu Nhật. Coi như dùng thay hạt nêm.
– Không pha sữa công thức bằng nước cơm, cháo
Trong sữa bò có nhiều vitamin A, còn trong nước cơm và cháo chủ yếu là chất bột với chất lipoxidase – một loại chất sẽ phá hủy vitamin A. Pha thêm nước cơm hoặc cháo vào sữa vô tình mẹ đã làm mất đi lượng vitamin A rất cần thiết cho sự phát triển của bé nhỏ.
Thêm vào đó, tinh bột trong cháo, nước cơm sẽ cạnh tranh hấp thu với canxi. Bé có thể chậm tăng trưởng chiều cao, chậm mọc răng, ngủ trằn trọc, khóc đêm,… do kém hấp thu canxi trong sữa.
Mẹo: Cho con bú mẹ hoàn toàn và ăn dặm lúc 5 tháng, bắt đầu bằng sữa chua. Sau đó là Ăn dặm kiểu Nhật với rau củ, cháo rây… Không nên cho bé ăn dặm quá sớm sẽ làm hỏng dịch vị dạ dày.
– Không nên quát nạt, giật đồ chơi của bé
Đi làm, việc nhà bộn bề khiến bạn đôi lúc rất căng thẳng, mệt mỏi và không thể giữ được hình ảnh vui vẻ, thoải mái trước con. Nhưng, dù đang mệt mỏi thế nào, hãy cố gắng luôn nhẹ nhàng với bé các mẹ nhé. Quát nạt sẽ khiến bé có tâm lý phản kháng, cáu gắt.
Hãy nhớ với bé thì: Giờ nào cũng là giờ chơi; Chỗ nào cũng là chỗ chơi; Cái gì cũng là đồ chơi; Ai cũng là bạn chơi.
Do đó bé không thể biết đồ vật nào nên chơi, đồ vật nào nguy hiểm, độc hại. Khi bé chơi những món đồ không phù hợp, bố mẹ nên nhẹ nhàng xin lại và đưa cho bé 1 đồ chơi khác. Bé còn nhỏ xíu chẳng hiểu gì nhưng thấy bố mẹ nhẹ nhàng dỗ dành nựng nịu cũng sẽ vui vẻ hợp tác thôi.
